اگرچه شهرهای استان مازندران به شکل سنتی مقصد عمده سفرها به شمال بوده، اما اخیرا گرایش به استان گیلان به خصوص شهرهای شرقی آن رو به افزایش گذاشته است. استان گیلان با توجه به داشتن جاذبه های طبیعی از جمله وجود دریا، ساحل، جلگه، کوهپایه، رشته کوه، رودخانه های آب سرد و جنگل های متراکم، جاذبه های تاریخی و فرهنگی یکی از مناطق اصلی گردشگری در ایران شناخته شده است که قابلیت بسیاری در زمینه جذب گردشگران داخلی و خارجی دارد و مکان های هدف گردشگری زیادی در این مناطق وجود دارد. سطح بندی این مکان های توریستی برای اولویت بندی تخصیص سرمایه گذاری و نیز میزان سطح خدمات مورد نیاز در هر مکان است. منطقه شرق گیلان که شامل پنج شهرستان شرقی استان گیلان یعنی لاهیجان، لنگرود، سیاهکل، املش و رودسر می شود به علت همجواری با استان مازندران به عنوان «قطب گردشگری ایران» از اهمیت بالایی برای برنامه ریزی توسعه صنعت گردشگری برخوردار است.

براساس اطلاعات سازمان میراث فرهنگی و گردشگری گیلان 71 منطقه نمونه گردشگری در استان گیلان مشخص شده است که قابلیت توسعه گردشگری را دارند که 20 مورد از آنها در پنج شهرستان واقع در شرق گیلان قرار دارد که امیرکلایه، علیسرود و شهر لاهیجان در شهرستان لاهیجان، چاف و چمخاله، خرما و کیاکلایه در شهرستان لنگرود، ابینام، تی تی و دیلمان در شهر سیاهکل، هالی دشت و خصیل دشت در شهر املش و زیاران و سجیران، جواهردشت، چابکسر، کلاچای، سرولات، سفیدآب، شوئیل، میان لنگه و له له رود در شهرستان رودسر این مکان های گردشگری هستند.

بررسی های «دنیای اقتصاد» نشان می دهد: بهای اجاره ویلاها در شرق گیلان از ویلاهای موجود در مازندران پایین تر است و اجاره بهای ویلاها با توجه به موقعیت مکانی و امکانات ویلاها از هرشب حدود 130 هزار تومان تا 600 هزار تومان متغیر است. البته نرخ اجاره ویلاهای لوکس با امکانات استخر، سالن ورزشی و محل بازی کودکان از شبی 600 هزار تومان تا 2 میلیون تومان است. عوامل بسیاری در تعیین میزان اجاره بها نقش دارد که در بین آنها چهار عامل مهم در جذب گردشگر و به تبع آن اجاره بهای ویلاها تاثیرگذار است. اولین عامل تاثیرگذار، «شعاع جذب گردشگر» بر اساس جاذبه های گردشگری و پتانسیل های موجود منطقه ای است. شرق گیلان با توجه به موقعیت جغرافیایی تقریبا از تمامی جاذبه های گردشگری اعم از کوه، جنگل، دریا، دشت، رودخانه، آثار تاریخی و فرهنگی-مذهبی برخوردار است و این امر موجب جذب گردشگران بسیاری به این مناطق می شود که منجر به عامل دوم که میزان عرضه و تقاضاست، می شود. هر مقدار که تقاضا افزایش یابد به همان میزان اجاره بها نیز افزوده می شود که این امر در تابستان و تعطیلات رخ می دهد.

اما در فصول سرد و ایام غیر تعطیل، با کاهش سفرهای توریستی - تفریحی، اجاره بها نیز کاهش می باید. کیفیت ساخت ویلا و امکانات موجود در آن از عوامل مهم تاثیرگذار بر بهای اجاره ویلا است و هر مقدار امکانات ویلا بیشتر و کیفیت آن بهتر و مجهزتر باشد قیمت ها نیز افزایش می یابد. چهارمین عامل اثرگذار، تعداد نفرات است. تاثیر تعداد نفرات بر میزان اجاره ویلاها برخلاف اجاره هتل ها است. در هتل ها با تعداد کمتر هزینه اتاق ها گران تر است، اما در ویلاها با افزایش تعداد نفرات بر میزان اجاره بها افزوده می شود. با توجه به شرایط جغرافیایی و نزدیکی به جاذبه گردشگری میزان قیمت ها متغیر است. در بیشتر مناطق ویلاهای نزدیک به دریا و ساحل گران تر است؛ زیرا نزدیکی به دریا و ساحل علاقه مندان بسیاری دارد و با توجه به حجم تقاضا، ویلاهایی با کیفیت بهتر و امکانات بیشتر ساخته می شود که بر بالا رفتن اجاره بهای ویلا اثرگذار است. به عنوان نمونه در ساحل چمخاله اجاره بهای ویلاها از شبی 200 هزار تومان تا 600 هزار تومان متغیر است. در واقع بر حسب نزدیکی ویلا به دریا اجاره ها محاسبه می شود و به هر میزان که ویلا به ساحل نزدیک تر باشد اجاره بهای آن نیز افزایش می یابد.

مناطق ییلاقی و کوهستانی بکر که علاقه مندان بسیاری دارد نیز با توجه به شهرت و جاذبه های طبیعی آن تعیین کننده میزان جذب گردشگر و قیمت ویلاها است که نسبت به مناطق ساحلی ارزان تر است و نرخ اجاره بها حدودا از 150 هزار تومان تا 400 هزار تومان با توجه به امکانات ویلا متغیر است. بعضی از شهرها مثل لاهیجان به عنوان قطب گردشگری گیلان از شهرهای گران به شمار می آید و چون شهری در «دامنه کوه» قرار دارد و مهم ترین جاذبه گردشگری آن همین است قیمت ویلاهایی که در کوه ها ساخته شده اند نسبت به مناطق دیگر گران تر است و اصولا اجاره بها از شبی200 هزار تومان تا 700 هزار متغیر است و البته باید توجه داشت که نرخ ویلاهای لوکس بالای یک میلیون است.

در روستاها، ویلاهایی وجود دارند که با توجه به برخورداری از امکانات مناسب، می توان به بهایی زیر صدهزار تومان آنها را اجاره کرد. البته ممکن است در زمان تعطیلات افزایش یابد. همچنین مدارس در ایام تعطیلات یکی از ارزان ترین مکان های اقامتی برای گردشگران محسوب می شود که در صورت کم بودن متقاضیان فرهنگی، اتاق های مدارس به مردم عادی کرایه داده می شود و مدارس بر حسب امکانات به چهار گروه تقسیم بندی می شود. همچنین با توجه به شرایط آب و هوایی شرق گیلان به ویژه در فصل نه چندان سرد یکی از بهترین گزینه های اقامت ارزان و کم هزینه کمپینگ در طبیعت است.